Xây dựng phên dậu nơi biên cương

“Ngày hội lớn” ở miền biên viễn
Theo chân những người lính biên phòng, vượt qua quãng đường đất dài quanh co, khấp khiểng, chúng tôi đến với xã biên giới Đăk Nhoong (huyện Đăk Glei) vào một ngày tháng ba. Khác hoàn toàn với quãng đường vừa đi qua vốn chỉ có cây rừng và những lằn bụi đỏ, tại trung tâm xã Đăk Nhoong hôm ấy rực rỡ với cờ đỏ sao vàng, những cô gái Gié - Triêng xúng xính trong bộ đồ thổ cẩm, xen lẫn là màu áo xanh thân thuộc của những người lính Biên phòng. Hôm ấy, nhân dân xã Đăk Nhoong cùng nhau đón một “ngày hội lớn”- Ngày hội Biên phòng toàn dân.
Đồng chí Y Hồng Hạnh - Bí thư Đảng ủy xã Đăk Nhoong cho biết: Để chuẩn bị cho ngày lễ chính, từ mấy ngày trước, bà con các thôn, làng đã cùng bộ đội biên phòng, công an, dân quân và các hội, đoàn thể tổ chức dọn vệ, trang trí hội trường… Chính quyền và Nhân dân xã rất vui khi Đăk Nhoong được chọn là đơn vị điểm của tỉnh tổ chức Ngày hội Biên phòng toàn dân năm 2024. Được biết, từ năm 2020, thực hiện Kế hoạch số 78/KHPH-MTTW-BĐBP, ngày 12/02/2020 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt  trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về việc phối hợp tổ chức Ngày hội Biên phòng toàn dân; đồng thời nhằm triển khai hiệu quả, sâu rộng hơn nữa Chỉ thị số 01/CT-TTg,  Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã thống nhất ký kết và triển khai hoạt động phối hợp tổ chức Ngày hội Biên phòng toàn dân tại các xã biên giới trên địa bàn toàn tỉnh. Từ đó tới nay, Ngày hội đã trở thành đợt sinh hoạt chính trị, văn hoá quan trọng, được nhân dân các xã biên giới đồng tình, đón nhận. Cũng như cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên, khoảng thời gian từ cuối năm trước đến tháng ba năm sau là thời điểm diễn ra nhiều lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Gié - Triêng tại Đăk Nhoong. Những năm gần đây, cùng với các lễ hội truyền thống, Ngày hội Biên phòng toàn dân đã dần trở thành một trong những ngày hội lớn của bà con nơi đây. Khoác lên mình bộ thổ cẩm dành riêng cho dịp lễ, ánh mắt hân hoan khi được tham gia vào đội hình biểu diễn cồng chiêng, em A Hoài (học sinh lớp 8B, trường THCS Đăk Nhoong) vui vẻ kể rằng: Để chuẩn bị cho tiết mục cồng chiêng, múa xoang biểu diễn trong Ngày hội, ngoài giờ học, em và các bạn đã tranh thủ tập luyện từ hơn một tháng trước. Ai cũng muốn đánh được bài chiêng hay nhất, múa bài xoang đẹp nhất để dành tặng tất cả mọi người tham gia Ngày hội. Không chỉ riêng A Hoài, người dân xã Đăk Nhoong hôm ấy đều rất vui bởi từ cách đó cả tuần lễ, bà con đã được thông báo có ba hộ gia đình sẽ được Mặt trận Tổ quốc và Bộ đội Biên phòng tỉnh tặng nhà Đại đoàn kết, một hộ được tặng bò giống và hàng trăm gia đình khó khăn, thiếu niên, nhi đồng được tặng các phần quà ý nghĩa từ sự chung tay của các cấp, ngành, đơn vị trong tỉnh. Người được tặng quà thì phấn khởi, bà con không được tặng quà thì cũng “vui lây” và nhiệt tình tham gia các hoạt động của Ngày hội. Vừa nhanh tay sắp xếp các món ăn để tham gia phần thi ẩm thực giữa các thôn, ông A Nhãi (thôn Đăk Nhoong) vừa vui vẻ chia sẻ: Thôn Đăk Nhoong của tôi hôm nay có người được tặng Giấy khen của Chủ tịch huyện, có người được tặng quà, có mấy đứa nhỏ được tặng học bổng, tặng sữa… khiến cả thôn ai cũng vui mừng. Tôi đã lớn tuổi, không giúp đỡ được gì nhiều nhưng cũng hưởng ứng Ngày hội bằng cách hướng dẫn cho các cháu thanh niên nấu các món ăn truyền thống thật ngon để tham gia phần thi ẩm thực. Còn ông A Hùng – thôn trưởng thôn Roóc Nầm (xã Đăk Nhoong) chậm rãi kể: Trước kia, bà con có nhiều “điều kiêng” như cúng để người bệnh hết đau ốm, cúng khi vật nuôi bị chết… nhưng rồi có bộ đội Biên phòng, họ đi lên rẫy làm cùng bà con, hỗ trợ bà con giống cây trồng, vật nuôi, tặng nhà cho các hộ nghèo… Vì vậy mà bà con đã, coi họ như người nhà. Tin theo lời của bộ đội Biên phòng, bây giờ bà con hiểu rằng đau ốm thì phải uống thuốc, muốn vật nuôi không bị chết thì phải phòng bệnh thật tốt.
Được biết, từ cuối tháng 2 đến hết tháng 3 năm 2024, không chỉ ở riêng Đăk Nhoong mà tại tất cả các xã biên giới trên địa bàn tỉnh, bộ đội Biên phòng sẽ phối hợp với cấp uỷ, chính quyền và Nhân dân các địa phương tổ chức chuỗi hoạt động hướng về biên cương như: Tổ chức phát quang đường biên, cột mốc; giới thiệu lịch sử đường biên, cột mốc cho thanh thiếu nhi; phối hợp với lực lượng Công an, đoàn viên thanh niên tiến hành tuần tra biên giới… Và đặc biệt là 100% các xã biên giới đều tổ chức Ngày hội biên phòng toàn dân như một dịp hướng về bà con vùng biên vốn còn nhiều khó khăn; đồng thời khẳng định và củng cố mốt quan hệ bền chặt giữa Đảng với Nhân dân. Được biết trong năm 2024, tổng giá trị quà tặng mà các cấp, ngành, đơn vị trong tỉnh vận động, ủng hộ, trao cho các đối tượng khó khăn ở 13 xã biên giới nhân Ngày hội là gần 900 triệu đồng.
Không chỉ là một sự kiện văn hoá, chính trị, Ngày hội biên phòng toàn dân tại tỉnh Kon Tum còn là thông điệp về ý thức trách nhiệm, tinh thần cảnh giác, sự tích cực tham gia xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia của nhân dân. Như nhận xét của đại tá Phạm Cảnh Toàn: Thông qua tổ chức Ngày hội biên phòng toàn dân đã góp phần tăng cường, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quân dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh ở khu vực biên giới.
Phên dậu vững bền từ sự chung sức, đồng lòng
Bác Hồ đã khẳng định “Đoàn kết là sức mạnh vô địch của chúng ta”. Thực hiện lời dạy của Người, Đảng Cộng sản Việt Nam đã tập hợp, đoàn kết và phát huy sức mạnh to lớn toàn dân tộc, giành được những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đối với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, khắc ghi lời Bác và thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, tỉnh Kon Tum đã huy động được sự chung tay của các lực lượng, cùng nhau đoàn kết xây dựng nên phên dậu vững chắc nơi tuyến đầu Tổ quốc.
Trong những chuyến đi tới vùng biên giới, có lẽ điều làm tôi ấn tượng nhất chính là sự “đa năng” của những người lính Biên phòng. Tôi từng được thấy họ hiên ngang, sẵn sàng tay súng trên đường tuần tra biên giới, và cũng là họ trở thành anh “kỹ sư” hướng dẫn bà con chăm sóc cây trồng, vật nuôi, là “người thầy” dạy chữ cho các em nhỏ vùng biên... Trên thảm rẫy xanh của vợ chồng anh A Tuấn (thôn Dục Nhầy 3, xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi), thường xuyên có các anh bộ đội Biên phòng đến hướng dẫn gia đình chăm sóc cây trồng, vật nuôi, phát triển kinh tế. Anh A Tuấn chia sẻ: Từ nguồn hỗ trợ của bộ đội Biên phòng và các hội, đoàn thể tại địa phương, gia đình tôi tham gia mô hình nuôi heo đen đến nay đã được 4 năm. Không chỉ hỗ trợ vốn để mua heo giống, các anh bộ đội cũng thường xuyên đến thăm và hướng dẫn gia đình cách chăm sóc, phòng bệnh cho heo; cách kết hợp giữa chăn nuôi và trồng trọt, giúp gia đình phát triển kinh tế. Cách đó không xa, tại nhà rông thôn Dục Nhầy 1 (xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi), cuộc họp của Chi bộ thôn luôn có sự tham gia của cán bộ Đồn Biên phòng Dục Nông. Chị Xiêng Thị Tuý- Bí thư chi bộ thôn Dục Nhầy 1 cho biết: Nhờ sự tham gia của đảng viên là cán bộ Đồn Biên phòng, chất lượng sinh hoạt chi bộ của thôn đã được nâng lên rõ rệt. Không chỉ giúp cấp uỷ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng vào cuộc sống, nâng cao đời sống nhân dân, bộ đội Biên phòng còn gần gũi, luôn sẵn sàng giúp đỡ mọi người, được bà con quý mến. Cũng như trong Ngày hội biên phòng tại xã biên giới Đăk Nhoong (huyện Đăk Glei), khi trò chuyện với bà con và các đảng viên tại khu dân cư của xã biên giới Đăk Dục (huyện Ngọc Hồi), tôi được họ kể cho nghe rất nhiều câu chuyện liên quan đến bộ đội Biên phòng. Đó có thể là câu chuyện về mấy đứa nhỏ được bộ đội hỗ trợ tiền đi học, chuyện về đợt tuần tra biên giới bữa nọ gặp trời mưa phải ngủ lại trong rừng, chuyện các anh “chỉnh đốn” mấy đứa thanh niên không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông... Và dù là chuyện gì thì cũng khiến người nghe nhận thấy được tình cảm, lòng tin yêu mà bà con dành cho những người lính. Bằng sự kiên trì, tinh thần chấp hành mệnh lệnh tuyệt đối của cấp uỷ, lãnh đạo chỉ huy và tấm lòng với nhân dân, những người lính Biên phòng đã từng ngày, từng tháng, đặt từng viên gạch để xây nên nền móng vững chắc cho tinh thần đoàn kết quân- dân. Trong từng mái nhà, ở mỗi thôn làng ở vùng biên giới, những dấu chân, nụ cười và giọt mồ hôi của người lính cứ thế mà gieo mầm để cây đoàn kết phát triển, sinh sôi theo tháng ngày, tạo thành bức tường bảo vệ biên giới tuy vô hình mà thật kiên cố, vững bền.
Nhờ sự kiên trì vận động của Bộ đội biên phòng và các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Nhân dân khu vực biên giới đã tích cực tham gia phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia trong tình hình mới. Năm 2024, toàn tỉnh có 76 thôn, làng, 284 hộ gia đình, 273 cá nhân thuộc 13 xã biên giới đăng ký tham gia tự quản đường biên, cột mốc; 93 tổ/596 thành viên đăng tham gia các tổ tự quản an ninh trật tự. Đại tá Phạm Cảnh Toàn - Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh khẳng định: Củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quân dân là yếu tố then chốt giúp xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh ở khu vực biên giới.
Những câu nói của đại tá Phạm Cảnh Toàn khiến tôi nhớ về câu chuyện được Thiếu tá A Keo- Đội trưởng Đội vận động quần chúng, Đồn biên phòng Đăk Nhoong kể lại trong “Ngày hội lớn” ở Đăk Nhoong hôm nào: Nhiều lần đi tuần tra biên giới vào mùa mưa, đường trơn trượt và lầy lội, có khi đội tuần tra ở lại trong rừng cả tuần. Có người bị ốm, có người không cẩn thận có thể ngã bị thương, có khi lương thực mang theo đã cạn mà đường đi thì vẫn bị ngập đầy bùn đất, không thể di chuyển... Những lúc ấy, bộ đội Biên phòng luôn có sự hỗ trợ của thành viên các tổ tự quản đường biên, cột mốc. Với lợi thế là người tại chỗ, họ thông thạo địa hình và am hiểu về các loại cây, rau rừng có thể làm thức ăn khi cần và hơn hết là họ luôn sẵn lòng giúp đỡ bộ đội. Câu chuyện của thiếu tá A Keo thật đúng như câu nói của Bác: “Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Sự chung sức, đồng lòng của Nhân dân chính là sức mạnh để cột mốc luôn vững, đường biên luôn yên bình, khu vực biên giới luôn ổn định. 
Trên dải đất hình chữ S đa dạng văn hoá và sắc màu, thật khó để khẳng định thời gian nào là đẹp nhất trong năm, nhưng đối với những người con của Tây Nguyên thì có lẽ tháng ba chính là thời điểm rực rỡ nhất. Tháng ba- mùa của những nương lúa chín vàng, của mật ong sóng sánh, của các lễ hội truyền thống đa sắc màu… Những ngày tháng ba, khắp miền biên viễn nơi cực Bắc Tây Nguyên- Kon Tum là tiếng vọng từ bài Quốc ca nơi cột mốc; là những tiếng trống hội rộn ràng, tiếng chiêng ngân dài, những vòng xoang nhịp nhàng trong “ngày hội lớn” như sợi dây gắn kết tình quân- dân, góp phần tạo nên phên dậu vững chắc nơi tuyến đầu Tổ quốc.

Bài, ảnh: Đào Thị Hiền