Kon Tum: giữ gìn và phát huy truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn”

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước CHXHCN Việt Nam) ra đời chưa được bao lâu thì thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta một lần nữa. Với tinh thần “.... thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu chống lại quân xâm lược. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến quyết liệt chống thực dân Pháp, nhiều đồng bào, chiến sĩ đã ngã xuống, hy sinh một phần xương máu trên các chiến trường. Với truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và Nhân dân ta đã dành tất cả tình thương yêu cho các chiến sĩ và đồng bào đã vì độc lập, tự do của Tổ quốc mà bị thương hoặc hy sinh.
Ngày 16-2-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL, quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Đây là văn bản pháp quy đầu tiên khẳng định vị trí quan trọng của công tác thương binh, liệt sĩ đối với cuộc kháng chiến và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đến thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sĩ. 
Tháng 6-1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Hội phụ nữ Cứu quốc, Trung ương Đoàn thanh niên Cứu quốc, Cục Chính trị quân đội quốc gia Việt Nam, Nha Thông tin Tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ (Bắc Thái) để bàn về công tác thương binh, liệt sĩ và thực hiện Chỉ thị của Hồ Chủ Tịch chọn một ngày nào đó làm ngày Thương binh, liệt sĩ. Tại cuộc họp này các đại biểu đã nhất trí chọn ngày 27 tháng 7 là ngày “Thương binh toàn quốc”.
Từ tháng 7 năm 1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh toàn quốc” thành “Ngày Thương binh, liệt sĩ” để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, theo Chỉ thị 223/CT-TW ngày 8-7-1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27 tháng 7 hằng năm chính thức trở thành “Ngày Thương binh, liệt sĩ” của cả nước.
Trải qua 71 năm, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng đã được nghiên cứu xây dựng, ban hành tương đối toàn diện, đầy đủ và kịp thời, bảo đảm chất lượng để từng bước cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, là cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện đồng bộ các chính sách, chế độ ưu đãi đối với người có công và thân nhân; cơ bản đáp ứng yêu cầu đề ra.
Đối với tỉnh Kon Tum, luôn xác định công tác thương binh, liệt sĩ, giải quyết chính sách đối với người có công là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã xác lập hồ sơ, tiếp nhận và giải quyết chế độ cho trên 51.000 đối tượng người có công và thân nhân người có công. Nhờ sự quan tâm thường xuyên của các cấp ủy đảng, chính quyền và đoàn thể địa phương, đến nay có khoảng 97% hộ gia đình chính sách của tỉnh có mức sống ngang bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của dân cư nơi cư trú. Có 94/102 xã, phường/thị trấn làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ.
Từ năm 2012 đến nay, có trên 1.300 thân nhân người có công được hưởng chế độ ưu đãi về giáo dục, đã chi trả chế độ cho trên 1.000 thân nhân liệt sĩ, người được gia đình họ tộc ủy quyền thờ cúng liệt sĩ theo quy định, hỗ trợ xây mới và sửa chữa trên 500 căn nhà ở cho người có công với tổng kinh phí trên 12.800 triệu đồng, tổ chức tốt việc chuyển, tặng quà của Chủ tịch nước…, của tỉnh cho trên 33.000 lượt người có công vào dịp Tết Nguyên đán và Ngày thương binh, liệt sĩ. Đồng thời, vận động các tổ chức, các doanh nghiệp nhận phụng dưỡng và chăm sóc các mẹ Việt Nam anh hùng. Đã tổ chức được nhiều lượt người có công tiêu biểu trên địa bàn tỉnh đi viếng Lăng Bác, viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, gặp gỡ lãnh đạo đảng, nhà nước, tổ chức điều dưỡng tập trung trong và ngoài tỉnh cho hơn 16.500 lượt người có công. Công tác vận động xây dựng Quỹ “đền ơn, đáp nghĩa” được các cấp quan tâm chỉ đạo thực hiện, vận động để hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 04 nghĩa trang liệt sĩ, hỗ trợ sửa chữa trên 30 nhà bia ghi tên tưởng niệm liệt sĩ, ngoài ra còn vận động tặng trên 180 sổ tiết kiệm tình nghĩa cho các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn. Công tác tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ tiếp tục được đẩy mạnh, từ năm 2012 đến ngày 15-9-2017 toàn tỉnh đã tìm kiếm, cất bốc và quy tập được 215 hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh và quy tập từ Lào, Cam-Pu-Chia về an tang tại các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh.
Đặc biệt trong năm 2018, bên cạnh những hoạt động thường niên về thực hiện tốt các phong trào đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống người có công và thân nhân của họ, tỉnh Kon Tum còn tổ chức Lễ khánh thành công trình mộ chung của 34 liệt sĩ Trung đoàn 209 tại Đền tưởng niệm Chư Tan Kra trong Khu tưởng niệm các liệt sĩ Chư Tan Kra, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy tỉnh Kon Tum vào dịp kỷ niệm 71 năm ngày thương binh, liệt sĩ.
Để tiếp tục giữ gìn và phát huy truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đề ra các mục tiêu cụ thể: đến năm 2020, 100% gia đình người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của cộng đồng dân cư nơi cư trú; 100% xã, phường/thị trấn làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ; 100% nghĩa trang liệt sĩ và nhà bia ghi danh liệt sĩ trên địa bàn tỉnh được đầu tư sửa chữa và được các tổ chức Đoàn thanh niên, trường học nhận chăm sóc. Hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà ở cho người có công theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg, ngày 26-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở cho người có công với cách mạng. Phấn đấu đến năm 2019 hoàn thành việc xác lập, giải quyết hồ sơ người có công hiện còn tồn đọng.
Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Kon Tum, đang làm nhiều việc để các thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ và người có công có cuộc sống tốt đẹp hơn. Song, chúng ta chưa thể yên lòng khi thực tế vẫn còn những gia đình chính sách khó khăn, còn những vết thương chiến tranh chưa lành, còn những liệt sĩ chưa tìm được hài cốt. Đạo nghĩa dân tộc đòi hỏi Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác đền ơn đáp nghĩa thiêng liêng và ý nghĩa nhân văn sâu sắc, để hoàn thành mục tiêu “…nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân” mà Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XV Đảng bộ tỉnh Kon Tum đề ra.