Đẩy mạnh bảo tồn và phát huy nghề truyền thống

Thông tin từ Ban Dân tộc tỉnh, triển khai thực hiện Quyết định số 322/QĐ-UBND ngày 19/4/2017 của UBND tỉnh Kon Tum về việc phê duyệt Đề án “Bảo tồn và phát triển nghề truyền thống của các DTTS tại chỗ trên địa bàn tỉnh Kon Tum”, Ban Dân tộc đã phối hợp với các đơn vị, địa phương triển khai tổ chức 25 hội nghị tuyên truyền, vận động công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống cho các già làng, người uy tín, thôn trưởng, các ban ngành của thôn và người dân; tổ chức lớp dạy nghề dệt thổ cẩm cho các hộ dân dân tộc Rơ Măm, xã Mô Rai, huyện Sa Thầy; hỗ trợ 350 bộ khung dệt cho các hộ gia đình, nhóm hộ gia đình có hoạt động sản xuất nghề dệt thổ cẩm trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, xây dựng 01 điểm trưng bày sản phẩm tại Ban Dân tộc với 9 nghề truyền thống (dệt thổ cẩm, rèn, đan lát, làm rượu cần, chế tác nỏ, chế tác các nhạc cụ âm nhạc truyền thống, đẽo thuyền độc mộc, tạc tượng, gốm) của 7 dân tộc thiểu số tại chỗ. Bên cạnh đó, tổ chức quảng bá các sản phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng; tham gia triển lãm xúc tiến thương mại tại 04 Hội chợ và các sự kiện khác trong và ngoài tỉnh; tham gia giới thiệu sản phẩm tại Tuần văn hóa - Du lịch tỉnh Kon Tum năm 2018; Hội chợ các sản phẩm địa phương tại huyện Đăk Hà để giới thiệu sản phẩm nghề truyền thống.
Qua hơn 4 năm thực hiện đề án, số người biết làm nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh tăng từ 2.220 người lên 12.170 người (nghề dệt thổ cẩm từ 312 người lên 1.046 người; đan lát từ 570 người lên 1.747 người; nghề rèn từ 116 người lên 408 người; làm rượu cần từ 984 người lên 8.464 người; chế tác nỏ từ 53 người lên 266 người; chế tác nhạc cụ âm nhạc từ 124 người lên 164 người; tạc tượng từ 39 người lên 44 người; nghề đẽo thuyền độc mộc từ 19 người lên 29 người.
Tuy nhiên, theo đánh giá thì công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống của các DTTS tại chỗ trên địa bàn vẫn còn những khó khăn nhất định như, công tác tuyên truyền bảo tồn và phát triển nghề truyền thống đã được thực hiện nhưng chưa thường xuyên; sự thay đổi của xã hội theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sự phát triển của kinh tế thị trường, du nhập của văn hóa ngoại lai... đã ảnh hưởng đến nhận thức của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và các nghề truyền thống của dân tộc mình. Một số địa phương chưa thật sự quan tâm đến công tác bảo tồn và phát huy nghề truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số tại chỗ.
Ngày 16/02/2022, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 08, Hội nghị lần thứ lần thứ sáu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVI “Về bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Nghị quyết đưa ra mục tiêu: Đến năm 2025, tiếp tục khôi phục, bảo tồn, lưu giữ bí quyết nghề nghiệp, phát huy giá trị văn hóa đối với 09 nghề truyền thống của tỉnh là: Dệt thổ cẩm, đan lát, làm rượu cần, chế tác nhạc cụ âm nhạc truyền thống, rèn,  gốm, tạc tượng, đẽo thuyền độc mộc, làm nỏ. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh thương mại hóa đối với 04 nghề: Dệt thổ cẩm, đan lát, làm rượu cần, chế tác nhạc cụ âm nhạc truyền thống. Đến năm 2030: Thực hiện đồng bộ, chặt chẽ các giải pháp từ truyền dạy, phát triển nguồn nguyên liệu đến sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, phấn đấu ít nhất 05% số người tham gia làm nghề truyền thống có thu nhập ổn định, đảm bảo được đời sống vật chất và tinh thần. Xây dựng hạ tầng, không gian hoạt động nghề truyền thống, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ đáp ứng yêu cầu bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống trong tình hình mới. Xây dựng và phát triển mạnh từ 02 đến 03 thương hiệu sản phẩm nghề truyền thống của tỉnh.
Để thực hiện mục tiêu trên, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã xác định những nhiệm vụ và giải pháp: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, sự tham gia của các tầng lớp nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ; khôi phục, bảo tồn, đổi mới phương thức sản xuất và định hướng phát huy giá trị nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn tỉnh cho phù hợp với tình hình mới; xây dựng cơ chế, chính sách, huy động các nguồn lực cho bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ; đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ; tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá, phát triển thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ các sản phẩm nghề truyền thống, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực phát triển sản phẩm nghề truyền thống trên địa bàn.

Bài, ảnh: Trần Quang Mạnh